1 marca miał być Narodowym Dniem Pamięci "Żołnierzy Wyklętych". Jak się okazuje, od wielu miesięcy sejmowa komisja kultury pod przewodnictwem Iwony Śledzińskiej-Katarasińskiej nie zajęła się projektem ustawy, który przed rokiem do parlamentu skierował prezydent Lech Kaczyński. Za kilka tygodni, 1 marca, minie okrągła, 50. rocznica zamordowania przez UB członków ostatniego Zarządu WiN. Marcowy termin miał być symbolicznym uhonorowaniem wszystkich żołnierzy podziemia antykomunistycznego.

Pomysł ustanowienia 1 marca Narodowym Dniem Żołnierzy Antykomunistycznego Podziemia zrodził się ponad dwa lata temu. Dotychczas co roku patronował mu, poza liderami organizacji kombatanckich, m.in. wiceprezydent Opola Arkadiusz Karbowiak. Dwa lata temu wraz z nimi skierował do Sejmu RP, a potem także do prezydenta Lecha Kaczyńskiego apel o formalne ustanowienie takiego dnia. Przed rokiem Kancelaria Prezydenta przesłała do parlamentu projekt odpowiedniej ustawy w tej sprawie. Do dzisiaj jednak nie został on rozpatrzony przez sejmową Komisję Kultury i Środków Przekazu, choć do kolejnego 1 marca pozostało już tylko kilka tygodni.
- Projekt jest wstrzymywany w komisji, a jest to kompetencja przewodniczącej Iwony Śledzińskiej-Katarasińskiej z PO - informuje poseł Piotr Babinetz z PiS. Kilka tygodni temu o jego rozpatrzenie upomniała się Elżbieta Kruk. Uzyskała od posłanki Platformy zapewnienie, że sprawa stanie na prezydium komisji. Jak dotąd nic takiego nie miało miejsca. - To sprawa, o której powinna wiedzieć coś więcej wiceprzewodnicząca komisji pani Elżbieta Kruk. Czy ktoś słyszał, by się upominała, by mi o tym przypominała? - odpowiada przewodnicząca Śledzińska-Katarasińska. Jak zapewnia, w przeprowadzeniu ustawy przez komisję nie ma żadnego problemu. - Jeśli wiceprzewodnicząca mi o tym przypomni, na pewno się tym zajmiemy - deklaruje posłanka PO. - Upominałam się o ten projekt. Pani Katarasińska kłamie. O tym, co i w jakim terminie procedujemy, decyduje przewodniczący komisji - protestuje Elżbieta Kruk z PiS. Jak podkreśla parlamentarzystka, pracę nad ustawą o utworzeniu Polsko-Rosyjskiego Centrum Dialogu i Porozumienia jej koleżanka rozpoczęła na dzień po przesłaniu go przez marszałka Sejmu do komisji. - W przypadku ustanowienia Dnia "Żołnierzy Wyklętych" zwleka już od czerwca - dodaje Kruk.
Co ciekawe, projekt został też pozytywnie zaopiniowany przez Biuro Analiz Sejmowych. W analizie podkreślono, że nie rodzi on dodatkowych kosztów, a w sferze symbolicznej jest hołdem dla wszystkich biorących udział w działaniach powojennego ruchu antykomunistycznego. Ostatecznie, aby wszedł w życie, niezbędne jest zaaprobowanie idei obchodów przez Parlament Rzeczypospolitej Polskiej i przyjęcie go przez kluby parlamentarne.
- Naszą intencją był oczywiście nie tylko hołd dla "żołnierzy wyklętych", ale również spowodowanie, by prawda historyczna o powstaniu antykomunistycznym po wojnie i o ludziach, którzy wzięli w nim udział, zafunkcjonowała w mediach, szkołach, by w wielu miejscach kraju mogły się tego dnia odbywać uroczystości, konferencje, pokazy filmów dokumentalnych - tłumaczy Arkadiusz Karbowiak, wiceprezydent Opola. Jak podkreśla, wniosek w sprawie ustanowienia tego święta poparli między innymi tragicznie zmarli w katastrofie smoleńskiej prezes IPN Janusz Kurtyka oraz prezes Światowego Związku Żołnierzy AK Czesław Cywiński. - Z prezesem Kurtyką rozmawiałem na ten temat chyba dwa lata temu i to on był pomysłodawcą tego symbolicznego terminu - wspomina Karbowiak. Przypomnijmy, że to właśnie 50 lat temu - 1 marca 1951 roku - strzałami w tył głowy zostało zamordowanych w kazamatach mokotowskiego więzienia siedmiu członków IV Zarządu Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość", ostatniego, który nie był inwigilowany przez UB i NKWD.
- Ustanowienie takiego dnia to nasz narodowy obowiązek. Wielu ludzi z tego pokolenia oddało wtedy własne życie, zdrowie, a także własny majątek, bo pozbawiano ich wówczas wszystkiego - tłumaczy Leszek Żebrowski, autor książek m.in. o historii Narodowych Sił Zbrojnych. Jak podkreśla, ludzie zaangażowani w walkę z komunistyczną okupacją byli do końca istnienia PRL poniewierani, stając się często obywatelami trzeciej, czwartej kategorii. Problemem jest to, że prawda historyczna na ten temat wciąż jest słabo rozpowszechniona, a w naukowym obiegu istnieje wciąż wiele fałszywych informacji na ten temat.
- Również po roku 1989 w dalszym ciągu mamy przypadki urzędowego wprowadzania do podręczników czy publikacji naukowych fałszywych opinii opieranych na fałszywych faktach, przeinaczeniach tylko po to, by tych ludzi w dalszym ciągu zniesławiać - podkreśla historyk.
Zrzeszenie "Wolność i Niezawisłość" powołali w Warszawie 2 września 1945 roku wyżsi oficerowie Komendy Głównej Armii Krajowej, a następnie Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj. W latach 1945-1947 było ono największą podziemną organizacją niepodległościową w kraju. Ocenia się, iż między 1945 a 1947 rokiem Zrzeszenie "Wolność i Niezawisłość" liczyło od 20 do 30 tysięcy żołnierzy.
Z członków WiN i innych organizacji podziemia niepodległościowego określanych mianem "żołnierzy wyklętych" komunistyczna propaganda czyniła przez lata PRL "zdrajców", "faszystów", "zaplute karły reakcji". Jak podkreślają inicjatorzy ustanowienia Narodowego Dnia Żołnierzy Podziemia, dziś nadszedł najwyższy czas, by żołnierze Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość", Konspiracyjnego Wojska Polskiego, Wileńskiego Ośrodka Mobilizacyjnego, Narodowych Sił Zbrojnych, Narodowego Zjednoczenia Wojskowego oraz dziesiątek mniejszych zbrojnych formacji odzyskali należne im w historii Polski miejsce.

Szacuje się, że po 1945 roku z komunistycznym reżimem walczyło z bronią w ręku 20 tysięcy Polaków.
Pogrzeb odbył się z udziałem honorowej asysty Wojska Polskiego, zgodnie z ceremoniałem wojskowym. W grudniu 2009 roku na cmentarzu Centralnym w Szczecinie pochowano trzech żołnierzy Bojowego Oddziału Armii.



Wacław Borodziuk (lat 23), Edward Kokotko (lat 29), Zenon Łozicki (lat 20) byli członkami organizacji niepodległościowej działającej po II wojnie światowej na Pomorzu Zachodnim. W pokazowym procesie w 1948 roku skazano ich na karę śmierci. Wyroki wykonano w piwnicach szczecińskiego więzienia. Ciała, pochowane wtedy w nieoznaczonych grobach, ekshumowano kilka miesięcy temu. Miejsce pochówku żołnierzy ustalił IPN.




„LEŚNI BRACIA”



W ostatnich latach do społecznej świadomości przebija się nazwa „żołnierze wyklęci”. Dlaczego wyklęci? Tak niegdyś Jerzy Ślaski, żołnierz AK, autor licznych publikacji poświęconych okupacji i konspiracji, redaktor naczelny „olski Zbrojnej” w latach dziewięćdziesiątych, nazwał żołnierzy podziemia niepodległościowego, którzy po zakończeniu wojny w roku 1945 postanowili nie składać broni. Mieli zazwyczaj akowski rodowód, a komunistyczna władza uznawała ich za wrogów. Podobne formacje na Litwie, Łotwie czy w Estonii nazywano „leśnymi braćmi”.




Aż do połowy lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku partyzanckie oddziały przetrwały w lasach Podlasia, Podhala i na dawnych Kresach Wschodnich: Wileńszczyźnie i Polesiu. Ostatni z partyzantów, Józef Franczak pseudonim „Lalek” z oddziału kapitana Zdzisława Brońskiego „Uskoka”, zginął z bronią w ręku w obławie pod Piaskami (województwo lubelskie) prawie dwadzieścia lat po wojnie − 21 października 1963 roku.




Fundacja „amiętamy”, która przez publikacje i stawianie pomników stara się przywrócić pamięć o żołnierzach wyklętych, szacuje, że do połowy lat pięćdziesiątych przez konspirację antykomunistyczną przewinęło się ponad 200 tysięcy ludzi, z czego ponad 20 tysięcy wzięło udział w walce z bronią w ręku. Zginęło 8,6 tysiąca żołnierzy podziemia niepodległościowego, 5 tysięcy skazano na karę śmierci. Ponad 20 tysięcy poniosło śmierć w obozach i więzieniach (według „Atlasu podziemia niepodległościowego 1944−1956” wydanego w 2008 roku). Najbardziej znani „żołnierze wyklęci” to Mieczysław Dziemieszkiewicz „Rój”, Józef Kuraś „Ogień”, podporucznik Anatol Radziwonik „Olecha” oraz podporucznik Mieczysław Niedziński „Mena”. Komunistyczna propaganda najpierw nazywała ich „zdrajcami”, a potem głosiła, że podziemie antykomunistyczne już nie istnieje.




„Nadszedł czas, aby żołnierze ci odzyskali należne im miejsce w historii Polski”, podkreśla Tadeusz Czajkowski, prezes Światowego Związku Żołnierzy AK. „ragniemy, aby pamięć o nich pozostała w myśli młodego pokolenia”. Dlatego kombatanci z organizacji Zrzeszenie „Wolność i Niezawisłość”, Związek Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych i Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej proponują, aby ustanowić 1 marca Dniem Żołnierzy Antykomunistycznego Podziemia. Chcą w ten sposób uczcić pamięć wszystkich członków zbrojnych organizacji niepodległościowych walczących po II wojnie z władzą ludową.




GORZKA DUMA



W ostatnich kilku latach pojawiło się wiele historycznych opracowań poświęconych „żołnierzom wyklętym”. Temat ten przestał być białą plamą. Kilku dowódców polowych podziemia antykomunistycznego, między innymi „Łupaszkę”, „Młota”, „Huzara” i „Zaporę” oraz wielu ich podkomendnych, prezydent RP Lech Kaczyński odznaczył pośmiertnie wysokimi odznaczeniami. Powstają pomniki. Fundacja „amiętamy”, pomna nauki Zbigniewa Herberta, że poległych w walce należy wołać po imieniu, przyjęła zasadę, że umieszcza się na nich imiona, nazwiska, pseudonimy oraz daty śmierci żołnierzy oddziału.




Jeden z takich monumentów ma stanąć w Sopocie. Z tym miastem związali się po ewakuacji z Wileńszczyzny członkowie tamtejszego podziemia niepodległościowego. Jednym z najbardziej znanych jego przywódców był major Zygmunt Szendzielarz „Łupaszko”, stracony w więzieniu mokotowskim w 1951 roku. To właśnie on oraz czterech jego podkomendnych znalazło się na wykonanym w 1945 roku zdjęciu, które ma służyć jako podstawa koncepcji plastycznej pomnika. Na rewersie obelisku zostanie umieszczonych ponad 1100 nazwisk „żołnierzy wyklętych”.




Partyjni propagandyści nazwali ich „zaplutymi karłami reakcji”, władze PRL traktowały jak bandytów i przez lata szykanowały. A kim byli naprawdę ludzie rozwiązanej AK? Reżyser Wincenty Ronisz, twórca pamiętnego „Wymarszu”, „Wojny polsko-bolszewickiej 1918−1921”, „Kryptonimu Pożoga”, zajrzał do archiwów, posłuchał wspomnień i nakręcił dokument „Żołnierze wyklęci”. „Chciałem pokazać etos i dramaty tych, którzy bronili niepodległego bytu Polski”. Jesienią 2009 roku Muzeum Powstania Warszawskiego wydało płytę „Myśmy rebelianci” zespołu De Press. Nagranie zawiera piosenki partyzantów z podziemnych organizacji niepodległościowych, którzy po 1945 roku nie złożyli broni. Większość tekstów powstała w partyzanckich obozowiskach. Muzycy zespołu De Press skomponowali do nich nową muzykę.




Jesienią 2010 roku wejdzie też na ekrany film Jerzego Zalewskiego „Historia Roja, czyli w ziemi lepiej słychać”. „Rój”, czyli Mieczysław Dziemieszkiewicz, zasłynął z brawurowych akcji na Mazowszu – zabijał funkcjonariuszy bezpieczeństwa, rozbijał posterunki milicji, pieniądze na działalność zdobywał, napadając na banki. Reżyser przyznaje, że podjął kontrowersyjny temat, ale uznał, że „historia bez wyjścia to wspaniała kanwa do opowieści”.




W „Roja” wcielił się Krzysztof Zalewski, młody gitarzysta, który wygrał telewizyjny program „Idol”. Jak przyznał w jednym z wywiadów, główny bohater nie budził jego sympatii, „bo modlił się do Boga, a miał krew na rękach”. Dla wielu zresztą osób „żołnierze wyklęci” wciąż pozostają postaciami kontrowersyjnymi. Zabijali funkcjonariuszy UB, milicjantów, członków ORMO, agentów i osoby podejrzewane o donoszenie do SB, sekretarzy partii, ale także zwykłych członków PPR, sołtysów, wójtów, poborców podatkowych.






Zdjęcie wykonane na Białostocczyźnie w 1945 roku, będące podstawą koncepcji plastycznej pomnika „żołnierzy wyklętych”, który ma powstać w Sopocie. Trzeci od lewej major Zygmunt Szendzielarz „Łupaszka” z żołnierzami swojego oddziału.



C O M M E N T A R I U M

Przywracanie pamięci


Trzeba pamiętać o całej złożoności sytuacji w tamtych czasach, o negatywnych zjawiskach w walce z narzuconym systemem. Ostatnie lata, także w naszej działalności, to okres systematycznego przywracania pamięci o „żołnierzach wyklętych” przez upamiętnianie miejsc walk, postaci, poszukiwanie i urządzanie ich grobów. Może to wywoływać emocje. System komunistyczny, a przede wszystkim służby bezpieczeństwa robiły wszystko, aby tę grupę ludzi wyłączyć ze społeczeństwa. Najczęściej przedstawiano ich jako bandytów. Tymczasem podjęli oni walkę zbrojną z narzuconym siłą systemem komunistycznym.
Podjęli ją w sytuacji beznadziejnej i toczyli wbrew wszelkim przeciwnościom, co wynikało przede wszystkim z systemu wartości, który wyznawali.


Istnieją organizacje, które przywracają pamięć o „żołnierzach wyklętych”, a nasze działania idą w kierunku wspierania takich inicjatyw. Odczuwamy potrzebę przypomnienia społeczeństwu o tych ludziach, którzy w dużej mierze powinni być wzorem do naśladowania.


Trzeba jednak pamiętać o całej złożoności sytuacji w tamtych czasach. Jest to trudne do przyswojenia dla przeciętnego obywatela, bo nie są to sprawy dziś zrozumiałe. Powinniśmy jednak o tym mówić i upamiętniać tych ludzi w sposób odpowiedzialny i wyważony. I – co najważniejsze – opisywać i popularyzować ich działalność. Niedługo ukaże się album przygotowywany wspólnie z oficyną wydawniczą Wolumen, pokazujący przekrój różnych grup i oddziałów, które po 1944 roku podjęły walkę z systemem komunistycznym.


Andrzej Przewoźnik

W dokumentach zachowanych w archiwum IPN znajduje się "Prośba o łaskę" do "Obywatela Prezydenta", czyli Bolesława Bieruta, napisana 3 sierpnia 1946 r. Została zredagowana przez obrońcę "Inki" z urzędu, Jana Chmielowskiego. Pisana jest w pierwszej osobie ("Ja, Danuta Siedzikówna"). Nie została jednak podpisana przez "Inkę", tylko przez Chmielowskiego. "Inka" odmówiła, ponieważ w tekście Chmielowski pisał o jej kolegach z oddziału jako o "bandzie". W grypsie do sióstr Mikołajewskich z Gdańska, krótko przed śmiercią, "Inka" napisała: Powiedzcie mojej babci, że zachowałam się jak trzeba. Po śmierci rodziców babcia była jej szczególnie bliska, opiekowała się jej siostrami: Wiesią i Irenką."

Zygmunt Szendzielarz "Łupaszko" - życie, śmierć i legenda

5 luty 2011, godz. 17:00, aula Zespołu Szkół Salezjańskich przy ul. Ku Słońcu 124 - "Za świętą sprawę" - koncert barda Andrzeja Kołakowskiego

10 luty 2011, godz. 18:00, Kościół pod wezwaniem Świętej Rodziny, ul Królowej Korony Polskiej 28 - Msza za Ojczyznę w intencji mjr "Łupaszki".

Mjr Zygmunt Szendzielarz „Łupaszko” - Życie i Legenda
środa, 26 stycznia 2011 08:16 | Wpisany przez Administrator |
Stowarzyszenie na Rzecz Tradycji i Kultury NIKLOT zaprasza na wykład"

dr. Piotra Niwińskiego
"Mjr Zygmunt Szendzielarz „Łupaszko” - Życie i Legenda"
5 lutego 2011 r.
godz.11.00
w siedzibie Zarządu Okręgowego
Prawa i Sprawiedliwości
ul. Mickiewicza 69a
oraz koncert
Andrzeja Kołakowskiego
„Za świętą sprawę”
godz.17.00
w Szkole Salezjańskiej przy ul. Ku Słońcu 124
Zapraszamy w imieniu wszystkich organizatorów !!!

Chciał widzieć Polskę wolną i czystą jak łza

W tym roku mija 60 rocznica śmierci majora Zygmunta Szendzielarza "Łupaszki". Zygmunt Szendzielarz ,absolwent szkoły kawalerii, żołnierz kampanii wrześniowej, dowódcą szwadronu kawalerii walczącego w szeregach Armii "Prusy" i Grupy Operacyjnej gen. Andersa, organizator konspiracji niepodległościowej, dowódca pierwszego polskiego oddziału partyzanckiego na Wileńszczyźnie, przekształconego w 5 Wileńską Brygadę Armii Krajowej.

W latach 1943-1944 5 Wileńska Brygada AK stoczyła kilkadziesiąt bitew. Oddział prowadził krwawe walki z hitlerowcami oraz z sowiecką partyzantką terroryzującą Polaków. Mimo ogromnej dysproporcji sił szwadrony 5 Brygady prowadziły szeroko zakrojoną działalność, tocząc walki z komunistycznymi siłami bezpieczeństwa na terenie Podlasia, Białostocczyzny, Warmii, Mazur, Pomorza Gdańskiego i Pomorza Zachodniego.

Oddziały „Łupaszki” przeprowadziły w latach 1945-1952 około 450 akcji zbrojnych. W oddziałach majora panowała wzorowa dyscyplina, został zapamiętany jako wspaniały dowódca, strateg, przyjaciel a przy tym człowiek o wielkim poczuciu humoru.

„Łupaszko”został aresztowany w czerwcu 1948 r. po pokazowym procesie skazany został na osiemnastokrotną karę śmierci. O łaskę nie poprosił, powiedział : „Gdybym ja dostał w swoje ręce ministra bezpieczeństwa czy któregoś z jego posłusznych wykonawców, też bym rozstrzelał”. Został zamordowany w więzieniu przy ul. Rakowieckiej w Warszawie w dniu 8 II 1951 r. Miejsce pochowku nie jest znane.

Major Zygmunt Szendzielarz "Łupaszko" stał się symbolem niezłomnej walki o Niepodległą Polskę, jaką toczyli Żołnierze Wyklęci - żołnierze antykomunistycznego ruchu oporu z organizacji Wolność i Niezawisłość, Armii Krajowej na Kresach Wschodnich, Ośrodka Mobilizacyjnego Wileńskiego Okręgu AK, Narodowych Sił Zbrojnych, Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, Ruchu Oporu Armii Krajowej, Konspiracyjnego Wojska Polskiego i z wielu innych organizacji.

SŁAWA BOHATEROM !!!
Stowarzyszenie na Rzecz Tradycji i Kultury NIKLOT


]

Archiwalne nagranie z procesu mjr Zygmunta Szendzielarza "Łupaszki"

Sejm przyjął 3 lutego ustawę o Narodowym Dniu Pamięci "Żołnierzy Wyklętych". Nowe święto państwowe obchodzone będzie 1 marca.

Projekt ustawy złożył w ubiegłym roku prezydent Lech Kaczyński w hołdzie "Żołnierzom Wyklętym" - "bohaterom Powstania Antykomunistycznego, którzy w obronie niepodległego bytu Państwa Polskiego, walcząc o prawo do samostanowienia i urzeczywistnienia dążeń demokratycznych społeczeństwa polskiego, z bronią w ręku przeciwstawili się sowieckiej agresji i narzuconemu siłą reżimowi komunistycznemu".

1 marca ma stać się państwowym świętem, obchodzonym co roku, jako Narodowy Dzień Pamięci "Żołnierzy Wyklętych", nie ma to jednak być dzień wolny od pracy.

Członkowie sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu wprowadzili poprawki do zaproponowanego tekstu ustawy.
W preambule sformułowanie "bohaterom Powstania Antykomunistycznego" zastąpiono "bohaterom antykomunistycznego podziemia", a do zwrotu "z bronią w ręku przeciwstawili się" dodano "z bronią w ręku, jak i w inny sposób przeciwstawili się".
Zmieniono także treść art. 3, tak by ustawa weszła w życie z dniem ogłoszenia, a nie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, jak zakładał projekt.

Do wejścia w życie ustawy brakuje jeszcze akceptacji Senatu i podpisu prezydenta Komorowskiego.

niezalezna.pl

„Znaczący wkład miały osoby z Kancelarii Prezydenta Lecha Kaczyńskiego” – rozmowa z Arkadiuszem Karbowiakiem, pomysłodawcą pomnika „Bóg Honor Ojczyzna” w Opolu i inicjatorem wprowadzenia święta Żołnierzy Podziemia Antykomunistycznego

Arku, jesteś inicjatorem Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” – tak dziś sejm nazwał to święto. Jaka jest geneza tego szczytnego działania?

Geneza sięga jeszcze końca lat 80. XX w. kiedy to zacząłem się interesować problematyką podziemia antykomunistycznego. Wówczas dostrzegałem konieczność przybliżenia Polakom działalności takich ludzi jak mjr Z. Szendzielarz „Łupaszka”, mjr H. Dekutowski „Zapora”, mjr M. Bernaciak „Orlik” czy K. Kamieński „Huzar” oraz wielu innych. Uważałem, że to im byliśmy za ich niezłomną postawę oraz pełną poświęcenia walkę winni pamięć i szacunek.W 2002 r. wspólnie z Tobą, J. Kowalskim, T. Strzałkowskim i ludźmi ze Stowarzyszenia „Młodzi Konserwatyści” zorganizowałem wystawę poświęconą „żołnierzom wyklętym”.

W 2006 r. udało się w Opolu postawić pomnik poświęcony żołnierzom antykomunistycznego podziemia. W 2008 r. kiedy doszło do zamieszania związanego z faktem odbycia pod tym pomnikiem uroczystości związanych z wybuchem II wojny światowej uznałem, iż istnieje konieczność oficjalnego uznania zasług żołnierzy WIN-u, NSZ-u, NZW czy innych organizacji, aby nikt nie mógł już bezkarnie kwestionować ich zasług w walce o wolną i niepodległą Polskę. Spotkałem się pod koniec 2008 r. z ówczesnym prezesem IPN śp. Januszem Kurtyką, który był również zainteresowany ustanowieniem takiego święta. Ponieważ trudno było określić ewentualną datę takich uroczystości prezes zaproponował by był to 1 marca jako, bo tego dnia 1951 r. w więzieniu mokotowskim zamordowani zostali przez komunistów członkowie ostatniego IV Zarządu WIN.

1 marca 2009 r. w Opolu odbyły się po raz pierwszy uroczystości pod pomnikiem żołnierzy wyklętych. W tym samym roku prezydent R. Zembaczyński wystosował pismo do wszystkich posłów (oprócz SLD), aby podjęli inicjatywę i ustanowili dzień 1 marca świętem żołnierzy antykomunistycznego podziemia. Niestety pomimo wielu odpowiedzi wspierających naszą inicjatywę żaden z klubów nie wystąpił z konkretnym projektem stosownej ustawy. Wtedy po kolejnej rozmowie z prezesem IPN uzgodniliśmy, że wystosujemy wspólny apel do śp. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego, aby to on wystąpił z projektem ustawy. Apel poza prezydentem Zembaczyńskim i prezesem IPN podpisał A. Zawisza prezes Związku Kombatantów NSZ, Jerzy Woźniak były minister ds. kombatantów żołnierz AK-WIN skazany przez komunistów na karę śmierci, prezes ŚZŻAK śp. Czesław Cywiński, prezes opolskiego ŚZŻAK pani W. Nowak. Efektem tego apelu była inicjatywa ustawodawcza złożona przez Prezydenta do sejmu 1 marca 2010 r. Później przeprowadziłem jeszcze rozmowy z marszałkiem B. Komorowskim, który ocenił ową inicjatywę za godną poparcia. Puenta miała miejsce wczoraj, kiedy to sejm stosunkiem głosów 406 za, 8 przeciw i 3 wstrzymujące ustanowił dzień 1 marca świętem żołnierzy antykomunistycznego podziemia.

Był spór między PiS a SLD wspierane przez PO o słowa „powstanie antykomunistyczne”, ostatecznie wykreślono to sformułowanie z preambuły do święta. Możesz przybliżyć bliżej ten spór o co w nim chodziło?

Powiem szczerze, że nie bardzo rozumiem o co chodziło posłom kwestionującym termin „powstanie antykomunistyczne”. Skala antykomunistycznego oporu sięgająca około 100.000 zaangażowanych w różnego rodzaju działania skierowane przeciwko komunistycznym okupantom i ich sowieckim mocodawcom moim zdaniem uprawniała do pozostawienia takiego sformułowania. Posłowie uznali inaczej trudno – choć do końca nie rozumiem dlaczego. Ale najważniejsze, że przegłosowano ustawę.

Na czym polegała Twoja rola? Do kogo udało Ci się dotrzeć i kogo przekonałeś?

Moja rola to zainspirowanie do tego projektu prezydenta Opola R. Zembaczyńskiego, choć prawdę powiedziawszy nie musiałem go zbyt długo przekonywać, wiedział od razu o co chodzi i jakie znaczenie dla przyszłych pokoleń będzie miało ustanowienie tego święta. Prezes Kurtyka był jak wspomniałem również zainteresowany ustanowieniem święta, więc nasze działania były w tej materii równorzędne. Znaczący wkład miały osoby z kancelarii Prezydenta Lecha Kaczyńskiego. Rozmawiałem z ministrem J. Sasinem i śp. ministrem W. Stasiakiem. Duże znaczenie mieli także dziennikarze min. M. Walaszczyk który pracując w telewizji a potem w „Naszym Dzienniku” wspierał tę inicjatywę. Zapewne w całej Polsce były osoby, które zaangażowały się w sprawę upamiętniania żołnierzy wyklętych niezależnie od naszej inicjatywy. Warto przy tej okazji przypomnieć działania podejmowane przez fundację „amiętamy” G. Wasowskiego. Generalnie w tym przedsięwzięciu uczestniczyło wiele osób za co chcę im wszystkim serdecznie podziękować.

Dlaczego akurat 1 marca?

Tego dnia, 1 marca 1951 r. w mokotowskim więzieniu wykonano wyroki śmierci na członkach ostatniego IV zarządu WIN. Zamordowano wtedy Ł. Cieplińskiego, A. Lazarowicza, J. Rzepkę, J. Batorego, M. Kawalca, F. Błażeja i K. Chmiela.

Wyjaśnij, bo w szkołach nie zawsze o tym mówią i wiele osób o tym nie wie, czym był WiN?

Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość powstało 2 września 1945 r. W założeniach miał to być Ruch Oporu bez Wojny i Dywersji. Generalnie chodziło o działalność podziemną o politycznym i niezbrojnym charakterze. Nie do końca się to udało. Niektóre okręgi WIN np. krakowski, rzeszowski czy wrocławski rzeczywiście nie prowadziły działalności zbrojnej. Inne struktury np. białostockie, kieleckie, puławskie czy lubelskie miały swoje grupy zbrojne bowiem z uwagi na panujący terror komunistyczny nie dało się rozwiązać oddziałów zbrojnych i zamelinować ludzi. Warto pamiętać, że obok WIN-u, który był największą organizacją antykomunistyczną działały również i inne formacje takie jak Narodowe Siły Zbrojne – zasłużona już w czasie niemieckiej okupacji organizacja prowadząca zdecydowaną walkę z komunistami od 1943 r. Wspomnieć należy też Narodowe Zjednoczenie Wojskowe, którego struktury powiatowe w niektórych województwach w Polsce przetrwały i prowadziły walkę do początku lat 50. XX w. Istotną rolę odegrało też Konspiracyjne Wojsko Polskie kierowane przez kpt. S. Sojczyńskiego „Warszyca”.

Jak sądzisz, czy uda się załatwić wszystkie formalności do 1 marca 2011 r.?

Jest to możliwe. Dzisiaj jest głosowanie w Senacie. Jeżeli Senat przegłosuje ustawę bez poprawek to prezydent ma na jej podpisanie 30 dni ale może podpisać ją szybciej a takie sygnały dochodzą z kancelarii prezydenta. Teoretycznie jest możliwe formalne ustanowienie święta jeszcze przed 1 marca 2011r. I oby się tak stało.

Przypomnij jak wyglądała sprawa budowy samego pomnika Żołnierzy Podziemia Antykomunistycznego, który jest na Placu Wolności i stanowi częste miejsce spotkań patriotycznych. Od pomysłu do realizacji jak była droga?

Sprawa wybudowania pomnika pojawiła się na początku kadencji samorządu Opola z lat 2002-2006. Początkowo chcieliśmy wybudować pomnik za pieniądze zbierane w ramach ulicznej kwesty, ale trudno było przewidzieć jak długo by to trwało. Osoby związane ze środowiskami kombatanckimi słusznie wskazywały, że mogą owego pomnika nie doczekać, dlatego zdecydowaliśmy się na przygotowanie uchwały na sesję Rady Miasta z jednoczesnym zabezpieczeniem środków budżetowych wydatkowanych na ten cel. W tych działaniach wspomagali nas b. żołnierz AK i WIN z oddziału mjr M. Bernaciaka „Orlika”, Tadeusz Czajkowski, Eugeniusz Mróz oraz b. łączniczka „Orlika”. Regina Mac. Pomysł uznali za warty wsparcia przedstawiciele OSPN Antek Klusik, Wisiek Ukleja, Zbyszek Bereszyński (wtedy był członkiem), Jacek Bezeg, Jurek Łysiak. Poza tym orędownikiem tej sprawy byłeś Tomku ty, Janusz Kowalski, Sławek Brzeziński. Słowa T. Sikory wyryte na pomniku zaproponował jak pamiętam T. Strzałkowski. Pomnik stanął 17 grudnia 2006 r.

W imieniu środowiska patriotycznego w Opolu bardzo Ci dziękuję .

Wywiad przeprowadził Tomasz Kwiatek

Dobra, krótko i szybko ktoś mi wytłumaczy komu i dlaczego tak przeszkadza Sedina?

Bo dla mnie to pomnik wybudowany przez ówczesnych niemieckich kupców mieszkających w Szczecinie, trudno, żeby był wybudowany przez polskich kupców. Panowie odcinanie się od historii miasta do niczego nie prowadzi, nic nie poradzimy na to, że miasto Szczecin swoje największe czasy świetności przeżywało w czasach gdy należało do Rzeszy.

Czekam aż prawica zażąda zburzenia Pomnika czynu Polaków na jasnych błoniach który został zbudowany z inicjatywy ówczesnej władzy PZPR.

Dobra, krótko i szybko ktoś mi wytłumaczy komu i dlaczego tak przeszkadza Sedina?

Bo dla mnie to pomnik wybudowany przez ówczesnych niemieckich kupców mieszkających w Szczecinie, trudno, żeby był wybudowany przez polskich kupców. Panowie odcinanie się od historii miasta do niczego nie prowadzi, nic nie poradzimy na to, że miasto Szczecin swoje największe czasy świetności przeżywało w czasach gdy należało do Rzeszy.

Czekam aż prawica zażąda zburzenia Pomnika czynu Polaków na jasnych błoniach który został zbudowany z inicjatywy ówczesnej władzy PZPR.

Skrajna prawica nie popiera tej inicjatywy Używanie nazwy Prawica w tytule to spore nadużycie.
Tyle w kwestii wyjaśnienia.